
Podaj swój adres e-mail, jeżeli chcesz otrzymywać informacje o nowościach i promocjach.
Astronomia 6/2025 (156)

Czerwcowy numer „Astronomii” to ukłon w stronę tych, którzy kochają zarówno naukę, jak i dobrą opowieść. Bo właśnie na styku tych dwóch światów – precyzyjnych równań i nieograniczonej wyobraźni – dzieją się rzeczy najciekawsze.
Zaczynamy od podróży z prędkością większą niż światło. W nauce to nadal „zakazane” – ale fikcja od lat z tym eksperymentuje. Napęd warp ze „Star Treka”, hiperprzestrzeń z „Gwiezdnych wojen”, tunele czasoprzestrzenne – analizujemy, co mówią o tym współczesne teorie i dlaczego warto brać science fiction na serio. To przecież często właśnie ono inspiruje inżynierów, naukowców i marzycieli.
Nieopodal realnych orbit, na pokładzie ISS, swoje miejsce znajdzie polski eksperyment MXene in LEO. Testowane przez AGH innowacyjne nanomateriały mogą zrewolucjonizować elektronikę ubieralną – w kosmosie i na Ziemi. A wszystko to dzięki misji Ax-4 (start planowany na 10 czerwca) i obecności Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, który wnosi do tej historii nie tylko biało-czerwoną flagę, ale i konkretną technologiczną jakość.
W tym numerze wracamy również do fundamentów kultury science fiction. Przypominamy, jak gra DOOM zdefiniowała nowy język cyfrowej grozy w kosmicznej marsjańskiej scenerii. A także przyglądamy się uniwersum Battlestar Galactica – epopei, która od lat 70. przez kolejne dekady powracała w różnych odsłonach, ukazując mroczniejszą, bardziej egzystencjalną stronę ludzkiej podróży przez Wszechświat. To świat, w którym technologia i przetrwanie nieustannie ścierają się z pytaniami o tożsamość, sens i granice człowieczeństwa.
Czerwiec w „Astronomii” to zatem nie tylko aktualności z orbity. To podróż przez czas, technologię i fikcję – wszystkie potrzebne, by zrozumieć, dokąd naprawdę zmierzamy.
Nie zabrakło oczywiście dużej dawki aktualności astronomicznych – od rozbłysków słonecznych i spacerów kosmicznych, po deorbitację radzieckiego lądownika Kosmos 482. Tradycyjnie znajdziesz też mapy nieba, efemerydy planet, kalendarium wydarzeń i propozycje ciekawych obiektów do obserwacji – wszystko, co potrzebne, by nie tylko czytać o kosmosie, ale także go aktywnie doświadczać.
Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny
Astronomia 5/2025 (155)

Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny
Astronomia 4/2025 (154)

Matrix 2.0 – nowe spojrzenie na hipotezę symulacji
Hipoteza symulacji głosi, że rzeczywistość, której doświadczamy, może nie być „prawdziwym” światem fizycznym, lecz wygenerowaną komputerowo symulacją. Idea ta łączy w sobie rozważania filozoficzne, naukowe i technologiczne, a także odwołuje się do motywów kulturowych znanych z literatury i filmów science fiction. Coraz więcej uczonych i myślicieli – od filozofów po fizyków i futurystów – zastanawia się nad tym, czy za naszym światem może kryć się ukryty „kod” lub wyższa inteligencja odpowiedzialna za jego stworzenie. Zapraszamy do zapoznania się z najciekawszymi argumentami i potencjalnymi dowodami przemawiającymi za hipotezą symulacji, przedstawionymi z różnych perspektyw – a także z opiniami znanych osób oraz kontrargumentami podważającymi tę koncepcję.
PhotonGrav – rewolucja w monitorowaniu aktywności mózgu w kosmosie
Eksploracja kosmosu stawia przed naukowcami i inżynierami liczne wyzwania, w tym konieczność monitorowania zdrowia astronautów w warunkach mikrograwitacji. Jednym z kluczowych aspektów jest badanie aktywności mózgu, co pozwala na lepsze zrozumienie wpływu długotrwałych misji kosmicznych na funkcje poznawcze człowieka. Firma Cortivision, specjalizująca się w technologii fNIRS (funkcjonalnej spektroskopii bliskiej podczerwieni), podjęła się realizacji projektu PhotonGrav, mającego na celu dostosowanie i wdrożenie tej technologii w przestrzeni kosmicznej.
Jak mikrograwitacja wpływa na ludzkie ciało?
Długotrwałe misje kosmiczne to ogromne wyzwanie dla organizmu człowieka. Brak grawitacji prowadzi do zmian w strukturze mięśni, kości i tkanek miękkich, co może mieć długoterminowe konsekwencje zdrowotne dla astronautów. Jak skutecznie monitorować te procesy i zapobiegać negatywnym skutkom długotrwałej ekspozycji na mikrograwitację? Na to pytanie próbują odpowiedzieć naukowcy i inżynierowie z firmy Smarter Diagnostics, którzy opracowali eksperyment SOFT TISSUE QUALITY UNDERSTANDING AND EXPLORATION IN SPACE TRAVEL. Projekt ten koncentruje się na wykorzystaniu sztucznej inteligencji do analizy zmian w tkankach miękkich astronautów, zarówno podczas przygotowań do misji, jak i w trakcie ich pobytu w kosmosie.
FOTOWYPRAWY: Równo, równiutko…
Marzeniem wielu astrofotografów są miejsca najciemniejsze czy to na półkuli południowej, czy północnej. Jednak jest takie miejsce, niezwykle ciekawe i niepowtarzalne pod względem astronomicznym, a co za tym idzie i fotograficznym. Jest nim równik. Równik jest jedną z najważniejszych linii geograficznych na Ziemi. To umowna linia, dzieląca naszą planetę na półkulę północną i południową. Jego znaczenie wykracza jednak poza geologię i klimat i mimo że każdy z nas uczył się tych wiadomości na lekcjach geografii, dopóki ich sami nie doświadczymy, są one dla nas tylko garstką suchych informacji, w dodatku bardzo odległych od naszego własnego podwórka.
Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny
Astronomia 3/2025 (153)

Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny
Astronomia 2/2025 (152)

Zrozumieć Wszechświat
Poznanie natury Wszechświata stanowi wyjątkowo trudne wyzwanie, ponieważ nikt nie jest w stanie w pełni określić charakteru tego ogromnego zbioru ciał niebieskich oraz wzajemnych oddziaływań między nimi. Wraz z postępem nauki nasze rozumienie kosmosu nieustannie się pogłębia.
Na przestrzeni dziejów, korzystając z rosnącego zasobu wiedzy, ludzie opracowywali różne modele tego wszechogarniającego systemu, który potocznie nazywamy Wszechświatem. Zapraszamy do wspólnej próby jego zrozumienia wraz z dr. Markiem Żbikiem.
Rozmowy o kosmosie: dr Jakub Włodarczyk
W warunkach kosmicznych leki poddawane są działaniu mikrograwitacji, promieniowania kosmicznego oraz ekstremalnych wahań temperatury, co może wpływać na ich stabilność i skuteczność. Jak zatem przechowywać i dostarczać farmaceutyki, aby zachowały swoje właściwości podczas długoterminowych misji, takich jak przyszłe podróże na Marsa?
Na to pytanie próbują odpowiedzieć naukowcy z Instytutu Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, którzy prowadzą pionierskie badania nad stabilnością polimerowych systemów dostarczania leków w warunkach kosmicznych.
O szczegółach tego przełomowego eksperymentu, jego potencjalnym wpływie na przyszłość medycyny kosmicznej oraz wyzwaniach związanych z badaniami w przestrzeni kosmicznej Maciej Draws rozmawiał z dr. Jakubem Włodarczykiem, koordynatorem eksperymentu Stability of Drugs.
Fotowyprawy – zaćmienie Słońca
W 1999 roku Wioleta Gorecka z zapartym tchem obserwowała zaćmienie Słońca, które w Polsce osiągnęło 92–94% całkowitego zakrycia tarczy słonecznej. Z zazdrością patrzyła na starszych kolegów, którzy – jako pełnoletni – mogli samodzielnie udać się na Węgry, by zobaczyć pełne zaćmienie.
Dziś, po wielu latach, dzieli się relacją ze swojej podróży do Teksasu, gdzie miała okazję podziwiać całkowite zaćmienie Słońca na żywo.
Kosmita w ogródku – o naszych przywidzeniach
Ludzki mózg to fascynujące narzędzie, które nieustannie poszukuje wzorców i porządku w otaczającym nas chaosie. Ta zdolność, choć często przydatna, bywa również źródłem ciekawych złudzeń i przywidzeń.
Jednym z najbardziej znanych przykładów tego zjawiska jest pareidolia – skłonność do dostrzegania znajomych kształtów w przypadkowych bodźcach, takich jak chmury, formacje skalne czy plamy na ścianie. Przyjrzyjmy się bliżej tym iluzjom wspólnie z Łukaszem Wyką.
Raspberry Pi 500 – umarł król, niech żyje król!
W wakacje 2023 Tomasz Wiśniewski stał się szczęśliwym posiadaczem nowego wcielenia domowej Amigi (znaczy nie tylko, ale kto mnie zna, to wybaczy to porównanie), czyli mikrokomputera Raspberry Pi 400. To klawiatura z wbudowanymi podzespołami, która jest pełnoprawnym urządzeniem – wystarczy podpiąć ją pod monitor (jest nawet śliczny dedykowany) lub telewizor, załadować kartę z systemem i podłączyć zasilanie, by móc się bawić, uczyć i pracować. Dzisiaj, wysłużony model 400 mógł przetestować i porównać z najnowszą wersją – modelem oznaczonym liczbą „500”.
Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny
Astronomia 1/2025 (151)

Dostępność: duża ilość
Wysyłka w: 24 godziny